Jak urządzić fotograficzne studio w domu? Niezbędne będą do tego odpowiednie źródła światła i modyfikatory kształtujące charakter oświetlenia. Przydadzą się też dodatkowe akcesoria, które pozwolą m.in. zaaranżować tło. Cały zestaw możemy zorganizować przy niewielkim nakładzie pracy i środków finansowych.
Organizacja własnego studia zdjęciowego to naturalny etap rozwoju niemal każdego amatora fotografii. Domowe studio fotograficzne pozwoli nam efektywnie rozwijać nasz fotograficzny warsztat – możemy uczyć się w nim precyzyjnego modelowania światłem oraz realizować wiele kreatywnych ujęć. Do przygotowania takiego studia wcale nie potrzebujemy dużego budżetu – wiele akcesoriów możemy wykonać samodzielnie lub zakupić je niewielkim kosztem. Ograniczeniem nie musi też być niewielka przestrzeń – sesje produktowe, a nawet portretowe jesteśmy w stanie realizować już na powierzchni kilku metrów kwadratowych.
Jak zrobić studio fotograficzne w domu?
Najprostszym sposobem na to by, zorganizować domowe mini studio fotograficzne, jest wykorzystanie naturalnego światła dziennego do oświetlenia sceny zdjęciowej. To zdecydowanie najtańsze rozwiązanie, które sprawdzi się zwłaszcza podczas fotografowania obiektów nieruchomych. Wpadające przez okno światło warto odbić od blendy fotograficznej lub ekranu wykonanego domowym sposobem (np. kartki papieru). Teraz wystarczy umieścić aparat na statywie i ustawić odpowiednio długi czas naświetlania, by otrzymać prawidłową ekspozycję.
Innym budżetowym rozwiązaniem jest zbudowanie studia z wykorzystaniem domowych lamp, np. lampek biurkowych. W takim przypadku należy przede wszystkim zadbać o wyposażenie ich w identyczne żarówki – chodzi o to, by generowały strumień świetlny o jednolitej temperaturze barwowej. Mogą to być np. profesjonalne świetlówki fotograficzne ze standardowym gwintem E27. Kupimy je już za kilkadziesiąt złotych.
Do pracy w studiu możemy też zaprząc systemowe lampy błyskowe, które standardowo mocowane są na gorącej stopce aparatu – to rozwiązanie będzie jednak wymagało zastosowania dodatkowych akcesoriów pozwalających zainstalować lampy na statywach oświetleniowych, zamocować do nich modyfikatory oraz wyzwolić błysk na odległość.
Podstawowym wyposażeniem studia fotograficznego są jednak specjalistyczne lampy studyjne. Każdy rozwijający się twórca prędzej czy później odczuje potrzebę doposażenia swojego arsenału fotograficznego w tego rodzaju sprzęt. Do wyboru mamy oświetlenie błyskowe i lampy światła stałego. Ich wady i zalety opisujemy poniżej.
Zalety lamp błyskowych
Studyjne lampy błyskowe generują silniejszy strumień świetlny od oświetlenia ciągłego, pozwalają zatem pracować przy krótszych czasach naświetlania. Sprawdzają się zwłaszcza w fotografii portretowej, ponieważ nie oślepiają fotografowanych osób w takim stopniu jak oświetlenie ciągłe. Korzystanie z lamp błyskowych wymaga jednak wprawy – efekt ich zastosowania będziemy mogli ocenić dopiero po wykonaniu zdjęcia. We właściwym ustawieniu rozkładu świateł na fotografowanej scenie pomoże światło pilotujące, czyli żarówka emitująca światło stałe, w którą wyposażonych jest większość takich lamp. Warto pamiętać, że do wyzwolenia błysku na odległość będziemy potrzebować dodatkowych akcesoriów komunikujących aparat z lampą.
Jaka lampa błyskowa najlepiej sprawdzi się w domowym studiu? Będziemy jej używać na niewielkiej przestrzeni, w niedużej odległości od obiektu i z modyfikatorami o niewielkich rozmiarach. Oznacza to, że takie oświetlenie nie musi dysponować bardzo dużą mocą. W większości wypadków wystarczą nam więc urządzenia o „mocy” 200 lub 300 Ws (J), które są znacznie tańsze od silniejszych i bardziej profesjonalnych odpowiedników. Przy wyborze lampy błyskowej do domowego studia zwróćmy też uwagę na rodzaj systemu do mocowania modyfikatorów światła oraz sposób wyzwalania i sterowania. Z naszej strony polecamy lampy Quadralite oraz Godox, które znajdziesz w naszym sklepie fotograficznym.
A może oświetlenie ciągłe?
Fotograficzne lampy światła stałego emitują ciągły strumień świetlny, do ich obsługi nie są więc wymagane urządzenia wyzwalające błysk. Tego rodzaju oświetlenie ma znacznie mniejszą moc od lamp błyskowych, co oznacza, że wymaga ustawiania dłuższych czasów otwarcia migawki. Nie ma to większego znaczenia, jeśli fotografujemy obiekty nieruchome aparatem zamocowanym na statywie. Podczas wykonywania portretów z aparatem trzymanym w ręce będziemy musieli natomiast ustawić wyższe ISO, co może wiązać się z pojawieniem się szumów i obniżeniem jakości zdjęć. Dodatkowo silne światło stałe może oślepiać modela i być przyczyną mimowolnego mrużenia oczu.
Przeczytaj również: Jakie lampy do studia fotograficznego?
Na rynku dostępnych jest bardzo wiele akcesoriów pozwalających zbudować praktyczny zestaw oświetlenia stałego do domowego studia. Najtańszym rozwiązaniem będzie zakup oprawek i świetlówek fotograficznych, do których można podłączyć rozpraszające światło parasolki – za taki komplet zapłacimy kilkadziesiąt złotych. Możemy też zainwestować w droższe, ale bardziej praktyczne lampy ledowe. W tym wypadku mamy do wyboru panele oświetleniowe i lampy pierścieniowe, które generują naturalne i miękkie światło, a także punktowe lampy LED, które umożliwiają stosowanie różnego rodzaju modyfikatorów.
Ile lamp potrzeba do zorganizowania studia fotograficznego w domu?
Już jedno źródło światła umożliwia sprawne oświetlenie sceny zdjęciowej – będzie ono pełnić rolę oświetlenia zasadniczego. Światło wypełniające możemy uzyskać, odbijając strumień świetlny generowany przez lampę od blendy fotograficznej, ściany pokoju lub jakiegokolwiek innego ekranu (np. białego prześcieradła). Większą swobodę twórczą uzyskamy, dysponując dwiema lampami studyjnymi – pozwolą nam one na niezależne komponowanie oświetlenia głównego i uzupełniającego. Do pełni szczęścia brakuje nam jeszcze trzeciej lampy, którą możemy wykorzystać np. do oświetlania tła, podświetlania obiektów od tyłu (kontra) lub generowania oświetlenia punktowego. Oczywiście do aranżacji bardziej skomplikowanych planów zdjęciowych przyda się czwarta, a nawet piąta lampa, ale takie rozbudowane zestawy raczej rzadko stosuje się w domowych studiach.
Akcesoria oświetleniowe
Studio fotograficzne należy wyposażyć w szereg akcesoriów dodatkowych. Absolutnym minimum są statywy oświetleniowe, które pozwalają zainstalować źródła światła i ustawić je w odpowiedniej pozycji. Przy ich wyborze zwróćmy uwagę na zakres regulacji wysokości. Możemy potrzebować zarówno statywów pozwalających ustawić lampę na wysokości ponad 2 metrów, jak i konstrukcji umożliwiających montaż lamp 20-40 cm nad podłogą. Warto pamiętać, że statywy oświetleniowe będą nam potrzebne także do instalacji tła.
W przypadku lamp błyskowych niezbędne będzie też stosowanie urządzeń do wyzwalania błysku. Najtańsze rozwiązanie to przewody synchronizacyjne komunikujące aparat z lampą, które możemy nabyć już w cenie kilkudziesięciu złotych. Więcej zapłacimy za transmitery wyzwalające błysk drogą radiową. Warto pamiętać, że niektóre lampy wyposażone są we wbudowane odbiorniki – w takim przypadku należy się zaopatrzyć jedynie w pasujący do danego systemu nadajnik.
Parasolki, softoboxy i blenda
Podczas fotografowania w studiu fotograficznym powinniśmy mieć możliwość precyzyjnego kształtowania charakteru oświetlenia. Jak wypełnić cienie światłem lub zwiększyć ich kontrastowość? Jak zróżnicować natężenie światła na różnych fragmentach sceny zdjęciowej lub przeciwnie – oświetlić obiekty równomiernie? Niezbędne będą do tego modyfikatory światła. Jak wspomnieliśmy wyżej: w domowych warunkach takie akcesoria możemy przygotować samodzielnie. Ekranem odbijającym i zmiękczającym światło może być np. arkusz papieru lub prześcieradło. Strumienicę, która pozwala generować oświetlenie punktowe, możemy wykonać np. zwijając kartkę w rulon i zakładając ją na lampę.
W jakie gotowe modyfikatory warto wyposażyć domowe studio fotograficzne? Najtańsze rozwiązanie to parasolki (transparentne lub odbijające), które efektywnie zmiękczają światło. Są łatwe w obsłudze i nie zajmują wiele miejsca po złożeniu, dlatego świetnie sprawdzą się w niewielkich przestrzeniach i przy okazjonalnym użytkowaniu. Bardziej zaawansowane rozwiązanie to softboxy, które pozwalają precyzyjnie modelować strumień świetlny. Są skonstruowane tak, by wyeliminować przypadkowe odbicie światła od ścian pomieszczenia, co ma istotne znaczenie w niewielkich studiach. Warto jednak pamiętać, że softboxy zajmują dużo miejsca, są bardziej skomplikowane w montażu i kosztują znacznie więcej od parasolek.
W domowym studiu przyda nam się też wspomniana już blenda – najlepiej w wersji 5 w 1. Ten uniwersalny przyrząd fotograficzny możemy użyć do odbijania strumienia świetlnego, zmiękczania światła bezpośredniego, a także jako ekran pochłaniający światło. Jej zaletą jest również fakt, że zajmuje mało miejsca po złożeniu.
Fotografowanie w domu – co jeszcze będzie nam potrzebne?
Fotografowany w studiu obiekt powinniśmy umieścić na odpowiednim tle. Jak je przygotować? Wszystko zależy od tego, co fotografujemy. W przypadku zdjęć portretowych jako tło możemy wykorzystać aranżację pomieszczenia. Innym sposobem jest wykorzystanie prześcieradeł lub tkanin, które zawiesimy za fotografowaną osobą – możemy w ten sposób uzyskać ciekawe efekty artystyczne. Jeśli zależy nam na jednolitym tle, mamy opcję ustawienia fotografowanej osoby przed „gołą” ścianą.
Gdy nie dysponujemy odpowiednio dużą powierzchnią jednolitej ściany lub gdy chcemy sfotografować całą sylwetkę modela bez widocznej granicy przejścia między płaszczyzną pionową a poziomą tła, pozostaje nam zakup tła fotograficznego. Najtańsze są tła polipropylenowe, które są świetne do fotograficznych eksperymentów, ale nie znajdą zastosowania w profesjonalnych sesjach – ich powierzchnia pokryta jest siateczkową strukturą, którą będzie widać na zdjęciach (chyba że ustawimy małą głębię ostrości). Znacznie lepszym – choć droższym – rozwiązaniem będzie zastosowanie teł kartonowych lub materiałowych. Pamiętajmy, że do zamocowania teł przydadzą się dwa dodatkowe statywy, poprzeczny drążek oraz obciążnik i klipsy mocujące. Uwaga: taka konstrukcja będzie zajmować sporo miejsca i nie zmieści się w każdym domowym studiu.
Znacznie łatwiej będzie nam zorganizować tło do fotografii produktowej – zwłaszcza jeśli planujemy wykonywanie zdjęć niewielkich obiektów. Takie przedmioty możemy umieścić na arkuszach brystolu lub dostępnych w sklepach fotograficznych niewielkich i praktycznych tłach winylowych. Jeszcze innym rozwiązaniem są namioty bezcieniowe, które pozwalają nie tylko na umieszczenie fotografowanych obiektów na jednolitej powierzchni, ale też efektywnie rozpraszają światło, pozwalając równomiernie oświetlić scenę zdjęciową. Dodatkowo zajmują niewiele miejsca po złożeniu.
Domowe studio fotograficzne można zorganizować na wiele sposobów. Do fotograficznych eksperymentów i rozwijania umiejętności w zakresie operowania światłem wystarczą nam konstrukcje przygotowane domowymi sposobami. Bardziej zaawansowani twórcy będą szukać profesjonalnych rozwiązań. W takim wypadku należy zacząć od wyboru systemu oświetlenia oraz zaopatrzyć się w odpowiedni modyfikatory. Takie zestawy można następnie systematycznie rozbudowywać.
