Każdy początkujący fotograf, który marzy o wykonywaniu coraz lepszych zdjęć za pomocą aparatu ustawionego w trybie manualnym, powinien wiedzieć, czym są parametry ekspozycji, takie jak przysłona oraz głębia ostrości. Jeśli do tej pory nie słyszałeś o tych pojęciach albo też uważałeś je za nieistotne, czas nadrobić zaległości i poszerzyć wiedzę.
Co trzeba wiedzieć o przysłonie?
Przysłona to część obiektywu zbudowana z tzw. listków. Najczęściej określana jest po prostu jako “dziura” w obiektywie. Jej działanie bywa porównywane do zasłon lub żaluzji okiennych. Podobnie jak one decyduje o ilości wpadającego światła. Światło, które przedostaje się przez przysłonę obiektywu, pada na matrycę i w ten sposób zostaje utrwalone zdjęcie. Im większa “dziura”, tym więcej światła kierowanego na matrycę, a w rezultacie jaśniejsze fotografie.
Stopień otwarcia przysłony wyrażany jest za pomocą małej litery f oraz cyfr, np. f/1.4 czy f/1.6. Najniższa wartość przysłony oznacza jej maksymalnie otwarcie, z kolei wybór najwyższej wartości sprawia, że “dziura” w obiektywie jest naprawdę niewielka, a co za tym idzie – przedostaje się przez nią mała ilość światła. Widocznym skutkiem działania przysłony jest nie tylko rozjaśnienie zdjęć przy niskich wartościach f, ale także rozmycie tła.
Wartość przysłony, a efekty na zdjęciach
Wiesz już, że jeśli ustawisz niską wartość przysłony, będzie ona całkowicie lub niemal w całości otwarta, a Ty wykonasz jaśniejsze zdjęcia. Wybór niskiej wartości oznacza również większe rozmycie tła. Najłatwiej można zauważyć to podczas fotografowania obiektów ustawionych w różnych odległościach. Wszystko, co znajdzie się blisko obiektywu, będzie wyraźne, natomiast elementy ustawione dalej staną się rozmyte.
Jeśli wybierzesz wysoką wartość przysłony (mniejsza “dziura” w obiektywie i mniejsza ilość światła), wszystko, co znajdzie się na fotografii, będzie ostre i łatwe do zidentyfikowania. Takie ustawienie sprawdza się podczas uwieczniania piękna przyrody lub wykonywania zdjęć architektury, ponieważ umożliwia zatrzymanie uwagi odbiorcy na większej ilości szczegółów bez wyodrębniania pierwszego planu.
Jak zrozumieć głębię ostrości?
Przysłona w aparacie decyduje więc nie tylko o ilości wpadającego przez obiektyw światła, ale wpływa także na głębię ostrości. Jest to parametr określający zakres odległości, w jakim obserwowane obiekty są wyraźne i ostre albo, inaczej mówiąc, odległość, od jakiej obraz zaczyna się rozmazywać. Dużą głębię ostrości, czyli idealną ostrość wszystkich elementów uzyskasz wówczas, gdy wybierzesz dużą wartość przysłony. Analogicznie, małą głębię otrzymasz wtedy, gdy ustawisz małą wartość f.
Jak wykorzystać głębię ostrości w fotografii? Jeśli zależy Ci na wyodrębnieniu fragmentu krajobrazu lub jednego z wielu fotografowanych przedmiotów, wybierz małą głębię. W ten sposób pierwszy plan zdjęcia będzie ostry, natomiast wszystko inne stanie się częścią rozmytego tła (tzw. bokeh). Mała głębia jest szczególnie polecana podczas wykonywania portretów czy sesji artystycznych.
Chciałbyś, aby zarówno pierwszy plan, jak i tło, były równomiernie ostre i wyraźne? Ustawiając wysoką wartość f, skorzystaj z możliwości dużej głębi ostrości. Dzięki temu na jednym zdjęciu odbiorca dostrzeże wiele elementów jednocześnie i będzie mógł samodzielnie wybrać wśród nich te, które są dla niego najciekawsze. Duża głębia ostrości najczęściej jest wykorzystywana przy fotografii krajobrazowej.
Nie bój się eksperymentować z przysłoną
Nie bój się eksperymentować, by sprawdzić, jakie rezultaty uzyskasz przy maksymalnie otwartej lub niemal całkowicie przymkniętej przysłonie obiektywu. Podczas urlopu lub wolnego weekendu wybierz się do centrum dużego miasta i wykonaj kilka fotografii, ustawiając na przemian wysokie i niskie wartości f. Następnie udaj się do spokojnego miejsca, np. parku lub lasu i zacznij fotografować wszystko, co znajduje się dookoła, korzystając z różnych ustawień.
Jeśli masz w swoim gronie znajomych, którzy doskonale czują się przed obiektywem, możesz poprosić ich o wcielenie się w rolę modeli. Wykonaj kilka portretów oraz innych, dowolnych zdjęć, ustawiając niskie i wysokie wartości przysłony. W ten sposób nie tylko nauczysz się kontrolować niezbędne parametry i dostosowywać je do własnych potrzeb, ale także dowiesz się, jakie efekty podobają Ci się najbardziej.
Podsumowanie
Korzystanie z aparatu ustawionego w trybie manualnym daje fotografowi szereg możliwości twórczych. Aby raz na zawsze porzucić tryb automatyczny i samodzielnie ustawiać aparat, a co za tym idzie – wykonywać niepowtarzalne zdjęcia, należy przede wszystkim poznać podstawowe parametry oraz dowiedzieć się, jak można wykorzystywać przysłonę i głębię ostrości w różnych typach fotografii.
Zdobytą wiedzę zamień w praktyczne umiejętności, eksperymentując z różnymi ustawieniami przysłony i weryfikując głębię ostrości. Jeśli podczas korzystania z trybu manualnego napotkasz trudności, skontaktuj się z wykwalifikowaną obsługą naszego sklepu internetowego Digital24 lub odwiedź jeden z naszych salonów, gdzie czekają na Ciebie specjaliści i miłośnicy fotografii.
